Dzień Esperanto (Dzień Zamenhofa)
Havu bonan tagon
Eperanto to najbardziej rozpowszechniony na świecie międzynarodowy język pomocniczy. Jego twórcą jest polsko-żydowski lekarz Ludwik Zamenhof - „Dr. Esperanto”.
To właśnie pod tym pseudonimem opublikował w 1887 roku podstawy języka w książce „Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny”. Przyniosło mu to ogromną sławę, a
15 grudnia
w dzień jego urodzin obchodzimy
Światowy Dzień Esperanto.
Esperanto – klucz do porozumienia
Zamenhof swoją pasję do języków zawdzięcza ojcu, nauczycielowi języków obcych. Dzięki temu Ludwik był prawdziwym poliglotą - biegle władał językiem polskim, rosyjskim, niemieckim, francuskim, angielskim, łaciną oraz greką. Zamenhof dorastał w Białymstoku, a więc wielokulturowym mieście zamieszkiwanym przez Polaków, Rosjan, Niemców i Żydów. Zaobserwował, że większość konfliktów pomiędzy przedstawicielami tych narodów bierze się z niewłaściwej komunikacji, a przyczyną jest brak wspólnego języka. Tak właśnie powstał pomysł na stworzenie narzędzia, które będzie kluczem do międzynarodowego porozumienia. Miał to być język łatwy do nauczenia oraz neutralny – z prostą gramatyką, powszechnym słownictwem. Zamenhof dość szybko odrzucił pomysł wskrzeszenia łaciny, uznając, że jest ona zbyt skomplikowana do codziennej komunikacji. (…)
Słownictwo
Rdzenie wyrazów w esperanto pochodzą z różnych języków, w ok. 75% z języków romańskich, w ok. 20% z germańskich, a w ok. 5% z innych języków. Zamenhof starał się wybierać te rdzenie wyrazów, które już są znane z wielkich języków europejskich. Oto kilka przykładów:
z
łaciny: sed (ale), tamen (jednak), okulo (oko), akvo (woda)
z francuskiego: dimanĉo (niedziela), fermi
(zamknąć), ĉevalo (koń), butiko (sklepik)
z włoskiego: ĉielo (niebo), fari (robić),
voĉo (głos)
z wielu romańskich: facila (łatwy), fero
(żelazo), tra (przez), verda (zielony)
z niemieckiego: baldaŭ (wkrótce), bedaŭri
(żałować), jaro (rok), nur (tylko)
z angielskiego: birdo (ptak), suno (słońce),
ŝarko (rekin), teamo (zespół)
z polskiego:
celo (cel), ĉu (czy), krado (krata), luti (lutować)
(…) Obecnie jest on najbardziej znanym i rozpowszechnionym projektem języka międzynarodowego. Dziś posługuje się nim nawet do 2 milionów ludzi.
Dziedzictwo Zamenhofa
Język jest wciąż rozwijany, a esperantyści zrzeszają
się w stowarzyszeniach krajowych w większości państw świata. Od 1905 roku
regularnie odbywa się Światowy Kongres Esperanto..
Źródło:
http://pej.pl/pl/o-esperanto/podstawy-jezyka/
https://www.kalbi.pl/dzien-zamenhofa-dzien-esperanto
Zachęcamy do „posmakowania” tego niesamowitego języka.